شرط ابتداییشرط ابتدایى تعهد و قرارى است که مستقل و جدا از عقد می‌باشد و در مقابل شرط ضمن عقد قرار دارد. از آن در باب تجارت و به مناسبت در برخى بابهاى دیگر، همچون حج و قضاء سخن گفتهاند. ۱ - معنای شرط ابتداییشرط ابتدایى عبارت است از تعهد و قرارى که مستقل و جدا از عقد باشد، نه ضمن آن. [۱]
الشروط او الإلتزامات التبعیة فى العقود ج۱، ص۱۶۷.
۲ - تبیین معنای شرط ابتداییدر اینکه چنین تعهداتى در واقع شرط هستند یا نه، اختلاف است. [۳]
کتاب البیع (امام خمینى) ج۱، ص۱۳۶-۱۳۷.
بنابر قول دوم، تعهدى که ضمن عقد نباشد شرط به شمار نمىرود، هرچند به طور مجاز عنوان شرط بر آن اطلاق گردد. در حقیقت چنین تعهدى وعده به شمار مىرود. [۵]
مبانى العروة (المضاربة) ص۴۲-۴۳.
[۷]
حاشیة المکاسب (یزدى) ج۲، ص۱۰۶.
[۸]
مهذب الأحکام ج۱۷، ص۲۳۶.
۳ - احکام شرط ابتدایی۳.۱ - وفا به شرط ابتداییبنابر قول مشهور، وفا کردن به شرط ابتدایى واجب نیست. [۱۰]
کتاب الحج (شاهرودى) ج۱، ص۱۶۰-۱۶۱.
بر این قول ادعاى اجماع نیز شده است؛ [۱۱]
کشف اللثام ج۷، ص۲۸۴.
[۱۳]
حاشیة المکاسب (یزدى) ج۲، ص۱۱۷-۱۱۸.
لیکن برخى وفا به شرط ابتدایى را نیز واجب دانستهاند.
۴ - پانویس
۵ - منبعفرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۴، ص۶۴۰. |